भुटानका राजाले नेपालमा रहेका आफ्ना नागरिकलाई स्वदेश लैजाने
भुटानी सरणार्थी समस्या समाधानको बाटोमा
कपन अनलाइनभुटानका नरेश जिग्मे खेसार नाम्ग्यालले विगत १९ बर्षदेखि नेपालमा शरणार्थी जीवन विताइरहेका आफ्ना नागरिक फिर्ता लग्न सहमती जनाएका छन् । यो प्रकृया अप्रिल महिनाको पहिलो साताबाटै शुरु हुने उनले आश्वासन दिएका छन् ।
भारतका विदेश मन्त्रीसँगको टेलिफोन वार्तामा भुटानी राजाले आफ्ना नागरिक फर्काउन सहयोग गर्नका लागि आग्रह गरेका हुन् । भारतीय समाचार संस्था (पीटीआई)ले विदेश मन्त्री मुखर्जीलाई उदृत गर्दै सहयोगको लागि भारत तयार रहेको जनाएको छ । यो प्रकृया शुरु भएपछि पहिलो चरणमा २० हजार भुटानी शरणार्थी स्वदेश र्फकनेछन् ।शरणार्थी स्वदेश फिर्ती प्रकृया शुरु भएको केही दिनभित्रै शरणार्थीको तेश्रो मुलुक पुनर्वासमा संलग्न अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवास संगठन (आइओएम) फिर्ता जाने भएको छ । भुटान सरकारले सम्पूर्ण भुटानी शरणार्थीलाई विनार्सत स्वदेश फिर्ता लिने भएपछि आइओएमले अव नेपालमा आफ्नो औचित्य नभएको भन्दै फिर्ता जाने जानकारी दिएको छ ।
उनीहरुलाई स्वदेश फिर्तीका लागि भुटान आफैंले भारत सरकारको सहयोगमा प्राप्त हवाइजहाज तथा हेलिकोप्टरबाट शरणार्थीहरुलाई भुटान लैजान तयार भएको भुटान रेडियोले जनाएको छ । त्यसका लागि १० वटा ठूला हेलिकोप्टर र ३ बटा वोइङबाट शरणार्थीहरुलाई भुटान लगिने छ ।
यसरी भुटान लगिएका भुटानी शरणार्थीहरुलाई भुटान सरकारले प्रतिपरिवार ५० हजार अमेरिकी डलर नगद सहित उनीहरुको रोजाइ अनुसार पहिलेकै ठाउँ या अन्य ठाउँमा उनीहरुले पहिले छोडेको सम्पत्तिको क्षतिपूर्तिसहित पुनरस्थापित गर्नेछ । भत्किएका घर, गोठ भए सरकारले नै बनाइ दिने, योग्यता पुगेकालाई उचित जागिर दिने, उद्योग/व्यापार गर्न चाहनेहरुका लागि सरल व्याजदरमा ऋण उपलव्ध गराउने, पहिले केही पनि सम्पत्ति नभएकाहरुलाई सरकारले उनीहरुकै चाहना बमोजिम निःशुल्क जग्गा, घर वा जागिर उपलव्ध गराउने आदि जस्ता सहायता गर्नेछ ।
त्यस्तै भुटान सरकाले आइओएममार्फत तथा अन्य तरिका बाट तेश्रो मुलुक गएका शरणार्थीहरुका लागि पनि आकर्षक सहुलियत दिएर स्वदेश फिर्ता बोलाउने निर्णय गरेको छ । जसअनुसार स्वदेश फर्कन चाहने भुटानीले तेश्रोमुलुक बर्साई गएको अवधि हेरी २ लाख देखि १० लाखसम्म अमेरिकी डलरसम्म क्षतिपूर्ति पाउनेछन् ।
यसरी बाहिरी मुलुकहरुमा शरण लिएर बसेका आफ्ना नागरिकहरुमध्ये दुइ तिहाईभन्दा बढि स्वदेश फर्किसकेपछि भुटानी राजतन्त्रको अन्त्य र पूर्ण प्रजातन्त्रको स्थापना गरिएको घोषणा स्वयं भुटानी राजाले गर्नेछन् ।