चाणक्य को विवाह नीति आजपनि उतिकै सान्दरभिक्
विबाह सामाजिक जीवनका लागी आवश्यक चिज हो । विश्वका हरेक मानिस आफ्नो जीवनमा सुखी वैवाहिक जीवन होस् भन्ने चाहन्छन् । वैबाहिक जीवन खुसी रहोस् र जीवन सँधै खुसियालीमा बितोस् भन्ने चाहना सबैको हुन्छ । वैबाहिक जीवनलाई सफल र सुखमय बनाउनका लागी चाणक्यले आफ्नो चाणक्य नीतिमा विबाहका लागी केही शुत्रहरू बताएका छन् जसले वैबाहिक जीवनलाई सुखमय बनाउन मद्धत गर्छ ।
हरेक मानिसले आफ्नी जीवनसंगिनी राम्री होस् भन्ने चाहन्छ तर यसमा चाणक्य भन्छन्, युवती अर्थात् आफ्नो जीवन संगिनी राम्रो भन्दा पनि राम्रो परिवारकी हुनुपर्दछ । यदी युवती राम्री छैनन् तर राम्रो परिवारबाट छिन् भने उनलाई विबाह गर्नु राम्रो हुन्छ । उनका अनुसार विबाह आफ्नो परिवारको हैसियतसँग मिल्दो परिवारसँग मात्र गर्नुपर्दछ ।
चाणक्यका अनुसार पति र पत्नीबीचको प्रेमले नै वैबाहिक जीवनलाई खुसी बनाउँछ । त्यो नारी एक राम्री पत्नी हुन सक्छिन् जसले आफ्नो पतिलाई खुसी राख्न सक्छिन् । पत्नी इमान्दार र चलाख पनि हुन आवश्यक हुन्छ । पत्नीले आफ्नो पतिलाई खुसी राख्न सके वैबाहिक जीवनमा खुसी आउँछ । यसले परिवारलाई समेत खुसी राख्छ ।
यदी कुनै व्यक्ति समझदार छ भने उसले आफ्नी पत्नीको कुरा सुनेर अरूसँग झगडा गर्दैन जसले परिवारमा अशान्ति ल्याउँछ । पत्नीले गर्ने हरेक कामले आफ्नो पति तथा परिवारलाई फाइदा गर्न सक्नु पर्छ । एक पतिले आफ्नी पत्नीका साथसाथै आफ्नो सम्पति पनि जोगाउन सक्नुपर्छ ।
पत्नीले आफ्नो पतिसँग बिना कारण झगडा गर्न राम्रो हुँदैन ।
