क्वाडको मालाबार अभ्यास सकियो
कपन अनलाइन
काठमाण्डौ ,मंगसिर १।
इन्डोनेसियामा मोदी-जिनपिङको न्यानो हात मिलाएर विश्लेषकहरूको चियाको कपमा आँधी मच्चिएको छ। जापानमा भारतीय युद्धपोतको गडबडीले त्यो अनुमानमा नयाँ आयाम थपेको छ । होइन, युद्ध होइन। भारतीय नौसेनाले टोकियो खाडीमा अमेरिका, अष्ट्रेलिया र जापानको नौसेनासँग संयुक्त सैन्य अभ्यास गरिरहेको छ । यसको परम्परागत नाम ‘मालाबार’ हो।
मालाबार अभ्यास करिब तीन दशकदेखि चल्दै आएको छ । अमेरिका र भारतले समुद्रमा नक्कली युद्धको स्थिति सिर्जना गरेर आफ्नो रणनीतिलाई सार्थक बनाउन यो अभ्यास सुरु गरेका थिए । पछि यो अष्ट्रेलिया र जापान सम्मिलित भयो। चीनले सुरुदेखि नै यी चार देशले आफ्नो निगरानीमा समुद्रमा साइकल बनाएको गुनासो गर्दै आएको छ ।
विश्लेषकहरूका अनुसार मालाबार नौसेना अभ्यासले दक्षिण चीन सागर र हिन्द महासागरमा रेड आर्मीलाई असहज बनाएको छ। किनकी यी चार महाशक्तिहरु समुन्द्रमा भिड्दा चीनलाई नोक्सान हुन्छ ।
महत्त्वपूर्ण कुरा, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले हिजो इन्डोनेसियाको राजधानी बालीमा भएको जी २०शिखर सम्मेलनको छेउमा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग हात मिलाए। विश्लेषकहरूका अनुसार गलवानपछिको अवस्थामा पनि भारतले शान्तिको सन्देश दिइरहेको छ । तर आक्रमणको कडा जवाफ दिन सेना पछि हट्दैन, दिल्लीले मालाबार अभ्यासमार्फत बेइजिङलाई चेतावनी दिएको छ।
गत बुधबार (नोभेम्बर ९) जापानको योकोसुका नौसेना बेसबाट ‘मालाबार २०२२’ नौसेना अभ्यास सुरु भएको थियो । भारतीय नौसेनाका युद्धपोत ‘आईएनएस शिवालिक’ र ‘आईएनएस कमोर्त’ सहभागी छन् । भारतीय बेडाको नेतृत्व नौसेनाको पूर्वी फ्लीट प्रमुख रियर एडमिरल सञ्जय भल्लाले गरेका छन्। यस अभ्यासमा अमेरिकी नौसेनाको सेभेन्थ फ्लीटको जिम्मेवारीमा भाइस एडमिरल कार्ल थोमस छन्। रियर एडमिरल जोनाथन अर्लीले अस्ट्रेलियाको प्रतिनिधित्व गर्दैछन् । उद्घाटन समारोहमा जापानी नौसेना प्रमुख युआसा हिदेकीको उपस्थिति थियो ।
नोट, सन् १९९२ देखि भारतले सामुद्रिक सुरक्षाका लागि भएको द्विपक्षीय सम्झौताअनुसार अमेरिकासँग संयुक्त नौसैनिक अभ्यास सुरु गरेको थियो। २०१५ मा, जापानी नौसेना पनि मालाबार अभ्यासमा सामेल भयो। बेइजिङ सुरुदेखि नै यसमा शंका गर्दै आएको थियो। उनीहरुका अनुसार इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रमा आफ्नो शक्ति स्थापित गर्न यो अभ्यास गरिएको हो ।
