विष्णुप्रसाद शर्मा पराजुलीको “कर्णालीमा प्रचलित दर्शन–परम्परा” प्रकाशित

कपन अनलाइन

काठमाण्डौ ,जेष्ठ १३।
नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले दर्शन सम्बन्धी पुस्तक प्रकाशित गर्ने क्रममा कर्णालीमा प्रचलित दर्शन–परम्परा नामक पुस्तक प्रकाशित गरेको छ । नियात्रा विधामा साधनारत विष्णुप्रसाद शर्मा पराजुलीले पाँच अध्याय रहेको सो पुस्तक लेखेका हुन् ।
पहिलो अध्यायको जगत्को उत्पत्ति र मानव सभ्यताको विकास अन्तरगत ब्रह्माण्ड, पृथ्वी र प्राणीको उत्पत्ति, मानव सभ्यताको विकास र बसोबास तथा नेपालको सामान्य चिनारी रहेका छन् ।

दोस्रो अध्याय नेपाली दर्शनको आधारमा दर्शनको आधार र परिचय तथा वेद र उपनिषद्मा हिमाली उपमहादेशको दर्शनको परिचय दिइएको छ । अध्याय तीनको कर्णालीको चिनारी अन्तरगत कर्णली परिचय, मानव सभ्यता, कर्णालीमा दर्शन परम्परा, संस्कृति र मष्टो कुलायन परम्परा समावेश छन् ।
मुख्य चौथो अध्याय कर्णालीमा प्रचलित दर्शन–परम्परामा लोकायत, बोन, शाक्त, शैव, वैष्णव, साङ्ख्य, बौद्ध, मीमांसा र ब्रह्म दर्शनबारे चर्चा गर्दै कर्णालीमा ती दर्शनको अवस्थाबारे जानकारी दिइएको छ ।
अन्तिम अध्यायमा नेपालमा प्रचलनमा रहेका जैन, वैशेषिक, न्याय र योग दर्शन बारे चर्चा गरिएको छ । सरल भाषामा मानव सहित दर्शनको विकाससम्मको चर्चा गरिएको हुनाले दर्शनबारे सामान्य जिज्ञासा राख्न चाहने पाठक तथा विद्यार्थीको लागि पुस्तक अत्यन्त उपयोगी छ ।

त्यसको अलवा नेपाली र हिन्दीमा लेखिएका ६७ पुस्तक तथा वअङ्ग्रेजी भाषामा लेखिएका १६ पुस्तकका साथै विद्युतीय माध्यममा रहेको सन्दर्भ राखिएको हुनाले कृति अनुसन्धानमूलक बनेको छ ।

कर्णालीबारे त्यसको ऐतिहासिक पक्ष, खस साम्राज्य र संस्कृतिको परिचय सहित दर्शनमा प्रवेश गरेको हुनाले कर्णालीको लागि त पुस्तक सन्दर्भ ग्रन्थ बन्न पुगेको छ । चार पृष्ठ लामो सन्दर्भ–ग्रन्थसूची सहित ४४८ पृष्ठ रहेको पुस्तकको मूल्य ४८५ रहेको छ । पराजलीका नियात्रा कृतिमा तिब्बत यात्रा–२०७२ (अङ्ग्रेजी र नेपाली), डोल्पोः विश्वको जीवित सङ्ग्रहालय –२०७४, श्वेत पर्वत–२०७८ प्रकाशित भएका छन् ।