भानु जयन्ती !

कपन अनलाइन 

काठमाडौं ,असार २८ /श्रेया राई

कवि भानुभक्त आचार्य पहिलो कवि हुनुहुन्छ जसले मातृभाषामा कविता लेखेका छन्। भानुभक्त अघि नेपाली कविहरू भए पनि उहाँ त्यति बेला पहिलो नेपाली कवि हुनुहुन्थ्यो जो त्यति बेला नेपाली जनतामा लोकप्रिय भएका थिए। भानुभक्तको समयमा सबै कविहरू संस्कृत भाषामा लेख्थे। संस्कृत सिक्ने व्यक्तिको भाषा थियो।

तर प्राय: सामान्य मानिसहरूलाई संस्कृत भाषा आउँदैनथ्यो। यसको अतिरिक्त, यो पनि मास्टर गर्न एकदम गाह्रो भाषा थियो। त्यस समयमा प्रायः जसो पाठहरू संस्कृतमा लेखिएका थिए।

सामान्य व्यक्तिले तिनिहरूलाई पढ्न वा बुझ्न सक्षम हुने छैन। भाषाको सीमितता बुझेर भानुभक्तले हिन्दू पौराणिक कथाको एक सर्वाधिक लोकप्रिय महाकाव्य “रामायण” नेपालीमा अनुवाद गर्ने निर्णय गरे। उनले पूर्ण महाकाव्य लेखेका थिए सजिलै बुझ्ने र रमाइलो गर्न सकिने फाराममा। राम र सीताको काव्य कथा धेरै लोकप्रिय भयो।

तर, भान भक्तको “रामायण” को बारे कसैलाई थाहा थिएन। अर्का कवि मोतीराम भट्टले रचनाकारको मृत्यु पछि केही समय प्रचार गरेर यसलाई लोकप्रिय बनाए। त्यसोभए, भानु भक्त आफ्नो पुस्तक कति लोकप्रिय भयो वा उनी आफैले कति लोकप्रिय भए भनेर हेर्न बाँचेन।

जब यो पाठ लोकप्रिय भयो र मानिसहरूले यसलाई आफ्नै घरमा राख्न थाले र तिनिहरूलाई गाउन थाले, भानुभक्तलाई “आदि कवि” भन्ने उपाधि दिइयो – जसको अर्थ हो नेपालको पहिलो कवि। कविलाई सम्मान गर्न भानु जयनती प्रत्येक वर्ष आषाढ २९ गते मनाइन्छ ।

(श्रेया राई भ्याली पब्लिक मावी ,बुढानिलकण्ठ -८ को कक्षा ८ मा  अध्ययनरत छन )