खुला दिसामुक्त बनाउने अभियान असफलतातर्फ

कपन अनलाइन 

–मोहम्मद सदरुल
भद्रपुर, १९कात्तिक। झापा जिल्ला खुला दिसामुक्त बनाउने अभियान सफल नहुने लक्षण देखिएको छ । आव २०६८ देखि शुरु भएको राष्ट्रव्यापी रुपमा शुरु भएको खुला दिसामुक्त अभियानमा शहरी क्षेत्र नै चुनौतीका रुपमा खडा भएपछि खुला दिसामुक्त गर्ने सरकारको योजना झापामा सफल हुन नसक्ने देखिएको हो ।

पन्ध्र स्थानीय तह रहेको झापामा कार्यक्रम लागू भएको पाँचवर्षीय अवधिमा आठ स्थानीय तह मात्र खुला दिसामुक्त भएको कागजी विवरण झापा जिल्ला सरसफाइ समितिमा देखिन्छ । सरकारले स्थानीय तहमार्फत चर्पी नभएका घरधुरीलाई सेवा सुविधा नदिने घोषणा गरे पनि राजनीतिक हस्तक्षेप र नियम पालनामा स्थानीय तहका नेतृत्वकर्ता असफल हुँदा अभियानमा सफलता हात नपरेको दातृ निकायका प्रतिनिधि बताउँछन् ।

सदरमुकाम समेत रहेको भद्रपुर नगरमा मात्र दुई हजार ५७० घरधुरी चर्पीविहीन छन् । आदिवासी जनजातिको बाहुल्य रहेको भद्रपुर नगरमा राजवंशी, गन्गाईलगायत समुदायका ४० प्रतिशतभन्दा बढी घरधुरीमा शौचालय छैनन् । सो समुदायका व्यक्ति आर्थिक रुपमा कमजोर, सुकुम्वासी र परम्परागत सोचका कारण शौचालय निर्माणमा ध्यान नदिँदा खुला दिसामुक्त अभियान असफल भएको हो ।

भद्रपुर नगरका साविक पृथ्वीनगर र महेशपुर बढी शौचालय नभएका ग्रामीण बस्ती क्षेत्र हुन् भने साविक भद्रपुर १, २, ३, ४ पनि शौचालय नहुने समुदायको बस्ती बाक्लो भएको क्षेत्रमा पर्छन् । साविक चन्द्रगढीका सुकुमबासी बस्ती पनि चुनौतीका रुपमा रहेको पाइएको छ ।

शौचालय बनाउन आनकान गर्ने, अनुदानको मात्र भर पर्ने, आफ्नो जग्गा नहुने, अर्काको जग्गामा बसोबास गर्ने जस्ता कारण मुख्य चुनौती रहेको खुला दिसामुक्त भद्रपुरका कार्यक्रम अधिकृत फणीन्द्र दाहालको भनाइ छ । महेशपुरस्थित बुधकरण टी स्टेटले राखेका मजदुरलाई सञ्चालकले चर्पी बनाउन नदिँदा साविक महेशपुरमा ५० प्रतिशत हाराहारीमा चर्पी निर्माण हुन नसकेको तथ्य झापा जिल्ला सरसफाइ समितिका फोकल पर्सन रुद्रबहादुर न्यौपानेले बताए ।