व्यापार २० बैठक: सिक्किम जैविक खेती प्रदर्शनी

कपन अनलाइन

काठमाण्डौ ,चैत्र १२।

भारतको बीस को समूह अध्यक्षता अन्तर्गत गत हप्ता बिहीबार र शुक्रबार सिक्किमको राजधानी गंगटमा बी २० बैठक भएको थियो। बैठकमा २४ देशका करिब ५० विदेशी प्रतिनिधिसहित १०० भन्दा बढी नयाँ स्टार्टअप प्रतिनिधिहरूको सहभागिता थियो। यस बैठकमा सिक्किमको जैविक खेतीलाई विश्वसामु प्रस्तुत गरिएको थियो। बैठकले पर्यटन, आतिथ्यता र औषधि उत्पादन जस्ता विभिन्न क्षेत्रमा सहकार्यको सम्भावनालाई जोड दिएको छ ।

सिक्किमका मुख्यमन्त्री प्रेम सिंह तामाङले उपस्थित प्रतिनिधिहरूलाई सम्बोधन गर्दै सिक्किमलाई विश्वको ‘सबैभन्दा हरियाली कृषि-पारिस्थितिक गन्तव्य’को रूपमा स्थापित गर्न सहयोगको अपील गरे। उनले भने, सिक्किमलाई सीमित कृषि भूमिमा अधिकतम उत्पादनको लागि यस्तो हरित प्रविधि आवश्यक छ।

उनले सिक्किमका किसानहरूको नयाँ पुस्ताका लागि ‘क्षमता विकास’ आवश्यक रहेको उल्लेख गर्दै उनीहरूलाई जैविक खेतीमा प्रशिक्षणको नयाँ तरिका आवश्यक रहेको बताए। व्यापार २० बैठकको मुख्य विषय ‘पर्यटन, आतिथ्य, औषधि र अर्गानिक खेतीमा बहुपक्षीय व्यापार साझेदारीका लागि अवसरहरूमा सम्मेलन’ थियो।

सिक्किमका मुख्य सचिव वीबी पाठकले पनि बैठकलाई सम्बोधन गरे। बैठकले आर्थिक क्षमता भएका बीस को समूह देशहरूसँग सिक्किमको व्यापारिक सहयोगको लागि मार्ग प्रशस्त गर्ने अनौठो अवसर प्रदान गर्योि। स्टार्टअप २० कार्यक्रम मार्च १८-१९ गान्तोकमा आयोजना हुनेछ।

भारतको बीस को समूहअध्यक्षता अन्तर्गत उत्तरपूर्वी क्षेत्रमा हुने चार बीस को समूह बैठकहरूमध्ये सिक्किम तेस्रो हो। ध्यान दिनुहोस् कि व्यापार २० विश्वव्यापी व्यापार समुदाय र बीस को समूह को मुख्य ‘संलग्नता समूहहरू’ मध्ये एकसँग छलफलको लागि बीस को समूहको आधिकारिक संवाद फोरम हो।

सिक्किममा अर्गानिक खेतीको विवरण हेरौं: १. राज्यले २००३ देखि रासायनिक मल र कीटनाशकहरूको प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएको छ र किसानहरूलाई जैविक विधिहरूमा स्विच गर्न प्रोत्साहित गरेको छ।

२. सिक्किमलाई देशको पहिलो जैविक राज्य घोषित गरियो। यसले ठूलो मात्रामा अर्गानिक फलफूल, तरकारी र मसला उत्पादन गर्छ।

३. सिक्किममा जैविक उत्पादनमा धान, गहुँ, मकै, कोदो, तरकारी, फलफूल र मसला जस्ता विभिन्न बालीहरू समावेश हुन्छन्।

४. सरकारले कृषकहरूलाई प्राङ्गारिक खेती विधि अपनाउन र उत्पादनको बजारीकरण गर्न आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोग उपलब्ध गराउँछ।

५. राज्यले जैविक उत्पादनको प्रामाणिकता र गुणस्तर सुनिश्चित गर्न सिक्किम अर्गानिक प्रमाणीकरण एजेन्सी भनेर चिनिने आफ्नै प्रमाणीकरण प्रक्रिया पनि विकसित गरेको छ।

६. सिक्किममा जैविक खेतीले वातावरणलाई मात्र फाइदा पुर्याएको छैन तर उच्च आय र नयाँ रोजगारीका अवसरहरू सृजना गरेर किसानहरूको जीवनस्तरमा सुधार ल्याएको छ।

७. राज्यले दिगो कृषि र इको-टुरिज्ममा रुचि राख्ने लगानीकर्ता र पर्यटकहरूलाई आकर्षित गरेको छ, जसले स्थानीय अर्थतन्त्रलाई बढावा दिने क्षमता राखेको छ।

८. व्यापार २० बैठकमा सिक्किमको प्रस्तुतिले हरितगृह ग्यास उत्सर्जन घटाउने, जैविक विविधता संरक्षण र खाद्य सुरक्षा सुधार गर्ने जस्ता जैविक खेतीका फाइदाहरूलाई प्रकाश पारेको थियो।

९. राज्यले लगानीकर्ताहरूलाई अर्गानिक खेती, कृषि प्रशोधन, पर्यावरण पर्यटन र नवीकरणीय ऊर्जामा अवसरहरू खोज्न आमन्त्रित गर्दै अनुकूल व्यापार वातावरण र नीतिगत सहयोगको आश्वासन दिएको छ।

१०. गान्तोकमा भएको व्यापार २० बैठकमा कृषि, वित्त र प्रविधिलगायत विभिन्न देश र क्षेत्रका ४०० भन्दा बढी प्रतिनिधिहरूको सहभागिता थियो ।