एसियाली पारा खेलकुदमा पलेशालाई ऐतिहासिक पदक

कपन अनलाइन

काठमाण्डौ ,कार्तिक ८।
पारा तेक्वान्दो खेलाडी पलेशा गोवर्धनले चौथो एसियाली पारा खेलकुदमा नेपाललाई मंगलबार ऐतिहासिक पदक दिलाएकी छन् ।
चीनको हाङझावमा जारी एसियाली पारा खेलकुदमा पलेशाले महिला के– ४४ क्याटगोरीअन्तर्गत ५७ केजीमुनि तौलसमूहमा कांस्य पदक जित्दै इतिहास रचेकी हुन् । दशैंको मुख्य दिन विजयीदशमीमा पलेशाले एसियाली पारा खेलकुदमा जितेको कांस्य पदक उनको मात्र नभइ नेपालकै लागि पनि अहिलेसम्म पहिलो र एक मात्र पदक हो ।
नेपालले एसियाली पारा खेलकुदमा सुरुको संस्करणदेखि नै सहभागिता जनाउदै आएको छ । पहिलो संस्करण चीनको ग्वाङझावमा सन् २०१० मा भएको थियो । तेक्वान्दो भने यसै (चौथो) संस्करणदेखि मात्र समावेश गरिएको हो ।
चीनको हाङझावस्थित एक्सएसजी स्पोर्ट्स सेन्टरमा भएको क्वाटरफाइनलमा पलेशाले चीनकी लिटिङ याङलाई १४–१ अंकले पराजित गर्दै सेमिफाइनलमा स्थान पक्का गरेकी थिइन् । सेमिफाइनलमा भने पलेशा काजाकिस्तानकी कामिल्या दास्मोलोभासंग १६–१० ले चुकिन् । सेमिफाइनलमा पराजित भएपनि पलेशाले रिपेचेज चरणमा खेल्न पाउने अवसर थियो । रिपेचेज चरणको पहिलो कांस्य पदक भिडन्तमा पलेशाले बाइ पाएपछि कांस्य पदक निश्चित भएको पलेशाका प्रशिक्षक कविराज नेगी लामाले जनाएका छन् ।
पलेशाको स्पर्धामा नेपालसहित चीन, काजाकिस्तान र इरान गरी ४ राष्ट्र ५ खेलाडी सहभागी थिए । रिपेचेज चरणको दोश्रो कांस्य पदक भिडन्त चीनका लिटिङ र युजी लिबीच भएको थियो । त्यसमा युजी लिले ८–१ अंकले बाजी मारिन् । युजी लि तिनै खेलाडी हुन् जसले टोकियो पारा ओलम्पिक– २०२२ को कांस्य पदक भिडन्तमा पलेशालाई पराजित गरेकी थिइन् । फाइनलमा इरानकी रोजा इब्राहिमीले काजाकिस्तानकी कमिल्यालाई ३४–१५ ले पाखा लगाउदै स्वर्ण चुमिन् ।
केहि महिनाअघि मात्र पलेशा अध्ययनका लागि चीनको सांघाइ गएकी थिइन् । उनी त्यत्तैबाट एसियाली पारा खेलकुदमा सहभागी हुन हाङझाव पुगेकी हुन् ।
पलेशाले २०२१ म बहराइनमा भएको एसियाली युथ पारा गेम्समा स्वर्ण जितेकी थिइन् । २०१८ मा भियतनाममा भएको चौथो एसियाली पारा तेक्वान्दो च्याम्पियनसिपकी कांस्य विजेता २० वर्षीय पलेशाले जापानमा भएको टोकियो पारा ओलम्पिक– २०२० मा दुई ‘बाउट’ जितेर इतिहास रचेकी थिइन् । त्यसबेला पलेशाले रिपेचेजमा अमेरिकाकी ब्रिएना सलिनारोलाई १०–० तथा सर्बियाकी मारिजा मिसेभलाई २३–१५ ले हराउदै चीनकी युजी लिसंग कांस्य पदक भिडन्त पक्का गरेकी थिइन् । कांस्य पदक भिडन्तमा पलेशा १२–९ ले चुकेपछि पाँचौं भएकी थिइन् । पलेशाले सन् २०१८ मा काठमाडौं भएको दोश्रो काठमाडौं क्योरोगी तथा पुम्से अन्तर्राष्ट्रिय तेक्वान्दो प्रतियोगितामा स्वर्ण जितेकी थिइन् ।
जावलाखेलस्थित डिएभी स्कुलमा अध्ययनरत रहँदा नै १० वर्षको उमेरदेखि तेक्वान्दो खेल्न थालेकी पलेशा २०१६ मा पारा राष्ट्रिय टिममा आबद्ध भएकी थिइन् । राष्ट्रिय टिममा आबद्ध भएपछि पलेशाको ‘डेब्यु’ अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता २०१७ मा दक्षिण कोरियाको छुनचियोनमा भएको तेश्रो एसियाली पारा तेक्वान्दो खुला च्याम्पियनसिप हो । त्यसमा उनी पाँचौ भएकी थिइन् ।
काठमाडौं महानगरपालिका वडा २८, बागबजार निवासी पलेशाले २०१७ मा लनडनमा भएको विश्व पारा तेक्वान्दो, जोर्डनमा २०१९ मा भएको पाँचौं एसियाली पारा खुला तेक्वान्दो र २०१९ मै टोकियो पारालिम्पक गेम्सको टेस्ट इभेन्टमा पाँचौं स्थान हासिल गरेकी थिइन् । सन् २०१९ मा टर्कीमा भएको आठौं विश्व पारा तेक्वान्दोमा नवौं भएकी पलेशाले साउदी अरबियामा भएको विश्व पारा तेक्वान्दो ग्रान्ड प्रिक्समा पनि सहभागिता जनाएकी थिइन् ।
स्कुलमा अध्ययन गरेका बेला विभिन्न ९ अवार्ड जितेकी पलेशाले तेक्वान्दोमा हासिल गरेको उपलब्धीका लागि विभिन्न संस्थाबाट विभिन्न समयमा १६ अवार्ड हात पारेकी छन् ।
पदक विजेता पलेशाले पदक जितेकोमा खुशी लागेपनि अझै धेरै राम्रो गर्न सकिन्थ्यो भन्ने प्रतिक्रिया दिदै ऐतिहासिक दिनमा जितेको ऐतिहासिक पदक राष्ट्रका लागि समर्पण गर्न चाहेको बताइन् ।
‘पदक जितेकोमा खुशी छु । तर, यो भन्दा अझै धेरै गर्न सक्थे । स्वर्ण नै जित्छु जस्तो लागेको थियो । मैले वेस्ट इफोर्ट पनि दिएकी हुँ । यहाँ (सांघाई) मा पनि आएको धेरै भाको छैन । नयाँ ठाउँ भएकाले ट्रेनिङमा पनि अली सजिलो भएन । स्पाइरिङ पार्टनर पनि पाउन गाह्रो भयो ।’ २ महिनाअघि मात्र सांघाइ आएकी पलेशाले भनिन्– ‘खेल हो । कहिलेकाही यस्तै हुन्छ । ऐतिहासिक विजयदशमीको दिन पदक जित्दा एक्दमै खुशी छु । मैले पाएको पदक राष्ट्रका लागि समर्पण गर्न चाहन्छु ।’
टिम प्रशिक्षक लामाले संगै तयारी प्रशिक्षण गराउन पाएको भए पलेशाले अझ राम्रो गर्न सक्ने बताए ।
‘संगै तयारी प्रशिक्षण गराउन पाएको भए अझ राम्रो नतिजा आउथ्यो होला । म पनि अली अगाडि आएर पलेशालाई सांघाइ मै प्रशिक्षण दिन पाएको भए यो भन्दा राम्रो हुन्थ्यो कि भन्ने हो । अन्तर्राष्ट्रिय लेभल– २ पारा तेक्वान्दो प्रशिक्षक लामाले भने– ‘पलेशा पदकको आशा गरिएकी खेलाडी पनि हुन् । आफ्नो चेलीले राष्ट्रलाई ऐतिहासिक पदक दिलाएकोमा ज्यादै खुशी छु । अब सम्बन्धित निकायले पेरिस पारालिम्पिकको तयारीका लागि समयमा नै ध्यान दिनु पर्छ । त्यसो हुने हो भने पारा ओलम्पिकमा पनि पदक टाडाको विषय हो जस्तो लाग्दैन ।’
नेपाली पारा तेक्वान्दोमा सफल प्रशिक्षक मानिने लामा एक्लैले नै सन् २०१८ देखि पलेशालाई प्रशिक्षण दिइरहेका छन् ।
एसियाली पारा खेलकुदमा नेपालबाट विभिन्न १० खेलमा १९ खेलाडी सहभागी छन् । तेक्वान्दोबाट सहभागी पलेशा एक्ली खेलाडी हुन् । अक्टोबर ८ तारिख हाङझावमै सम्पन्न १९ औं एसियाली खेलकुदमा नेपालले ऐतिहासिक १ रजत र १ कांस्य पदक जितेको थियो । एसियाड इतिहासमै पहिलो पटक नेपालका लागि एरिका गुरुङले करातेमा रजत तथा महिला कबड्डी टिमले कांस्य पदक जितेको थियो ।