उद्यमी दाइ भाउजू : डा. रमेश शुभेच्छु (संस्मरण )

३० मंसिर २०८०, शनिबार

कपन अनलाइन

काठमाण्डौ ,मंगसिर ३०।

हामी ढाँडेका डिलमा उभिएका थियौँ । मैले ढाँडेको डिलबाट चिनाएको परिवेशका नजिकै सफासुग्घर पारेर राखिएको वरिपरि फूलको बगैँचा सजाइएको घर देखियो । मेरो पूर्वज्ञानअनुसार अहिले त्यो ज्ञानु खुदाङको घर । उनी मेरा दाइसाथी । केही समय एउटै डेरामा बसेका सँगै पकाएर खाएका साथी । एउटै थालमानखाएपनि एउटै ओछ्यानमा सुतेका साथी । म त्यहाँ नपसीजानु अन्याय हुन्थ्यो ।
त्यो साथीको घर । त्यस घरसँग जोडिएका अरु थुप्रै रमाइला नरामाइला स्मृति छन् । मैले थाहापाउँदात्यो घर परमानन्द अधिकारीको घर थियो ।गाउँमा अधिकारी कान्छाको घर भन्थे । त्यस घरकी छोरी इन्दिरा दिदी हाम्राकाका भीम लुइटेलले बिहे गरेका थिए । त्यो काकीको माइतीघर थियो ।काकिकी बहिनी चित्रकला हाम्री सहपाठी थिइन् । उनी हामी भन्दा एक कक्षा मुन्तिर पढ्थिन् । त्यस घरमा एक जना भाइसाथी थिए लक्ष्मी अधिकारी । त्यस घरमा काकी लिन जन्ती गएको अनुभव पनि छ । काकीको बिहेमा हाम्रा माथिका घर (सिम्ले)मा जन्ते बाख्रो खाएको अनुभव पनि छ ।
मैले घरपछाडि पुग्दै गर्दा मित्रलाई चिनाएँ : अहिले मेरो साथीले किनेको हो । यो घर पहिले साहित्यकार राजेन्द्र सुवेदीको ससुरालीघर हो । साझा प्रकाशनका होम भट्टराई र उनका भाइ गोपी भट्टराईको मामाघर हो । उनीहरले यसै घरमा बसेर हिजो हामी गएको स्कुलमा पढेका ।
त्यसै बेला मेरा मनमा अधिकारी कान्छा बसाइँ हिँड्दाको पुरानो याद बल्झियो । उनीहरु काफ्ले कान्छा (हाम्रा कान्छा भिनाजु) लाई बेचेर हिँडेका । हामी सानै थियौँ । उनीहरु झापा सुरुङ्गातिर गए भन्थे । लक्ष्मी भाइले बसाइँ गएपछि एक बर्षसम्म गाउँलेका यादमा केही चिठी पठाएका थिए । उनीगाउँ छोड्दा दुःखी बनेका थिए । हामीलाई पनि नरमाइलो लागेको थियो ।
मैले थाहा पाउँदै त्यो घर कान्छा भिनाजु (काफ्ले कान्छा उर्फ लीलानाथ काफ्ले) ले लिएका थिए । उनीहरु पनिकेही समय बसे । फेरि अहिले खुदाङ परिवारले लिएको । यसपूर्व उनीहरु त्यही घरखायलका पुछारमा थिए ।अहिले सीमा जोडिएको ठाउँ लिएर बसेका ।
यस घरको निर्माणको इतिहास पनिलामो छ । फुसे छानोदेखि आजको टिनको टल्कने छानोसम्मको कथा मनमनमा सम्झिँदै म अगाडि बढेँ । घरपछाडिको खुला सौचालय देखि आजको व्यवस्थित सौचालय र वाथरुपपनि एक पटक तुलना गरेर हेरेँ । बिस्तारै आँगनमा पुगेर बोलाएँ : घरमा कोे हुनुहुन्छ होला?
कसलाई खोजेको हामी छौ नि । – यसो भन्दै एक अपरिचित नारी भित्रबाट निस्किइन् । उनीसँगै एउटी नानीथिइन् । एक जना सानो बाबू पनिथिए । बाबु गृहकार्य गर्दै थिए । नानी मोवायल चलाइरहेकी थिइन् । दुवै आआफ्ना काममा व्यस्त जस्ता तर हामीलाई चिहाइरहेका देखिन्थे ।
नमस्कार यो घरको मूली तपाइँ नै हो ? – मैले सोधेँ ।
अपरिचित नारीले छोटकरीमा भनिन् – हो नि ।
मैले त नि चिनँनि । – म बोल्न नपाई उनले भनिन् ।
मैले भनेँ म रमेश शुभेच्छु । पहिला तल भालुखोपको अहिले माथि सिम्लेको लुइटेलको छोरो । उहाँ अर्थात् ज्ञानु दाइ मेरो साथी । म लुइटेल सूर्यनाथको छोरो ।
ए जेठो छोरा । – उनले जिज्ञासा राखिन् ?
हो । –मैले जवाफ पर्काएँ ।
ए हिजो छोराले स्कुलबाट डायरी र कलम लिएर आएको थियो । तपाईंले दिएको हो ?
मैले हो को भाकामा टाउको हल्लाएँ ।
उनले बस्न आग्रह गरिन् । मतानका तला माथिको सिकुवावा कौसीमा हामी बस्यौँ । एक दुई कुरा सोधीखोजी गरिन् । सानो छोरालाई ज्ञानु दाइलाई बोलाउन पठाइन् ।
कुरा गर्दैयसो आँखा डुलाउँदा सिकुवावाट देखिने जति ठाउँ सबै फूलैफूलको बगैँचा देखिन्थ्यो । मतानकै छेउमा गेटसहितको चाइनिज दुबो ओछ्याएको बस्ने, आराम गर्ने ठाउँ । हेर्दा लाग्थ्यो यो गाउँघरको होइन कुनै सजाएको सहरको बगैँचा हो ।
हामीबोल्दै थियौँ । भाउजूले हाम्रा बाआमा र भाइबहिनाबारे सोधीखोजी गरिन् । उनले मबाहेक सबैलाई चिनेको रहेछ । मलाई बहिनीका बिहेमा झल्याकझुलुक देखेको मात्र रहेछ । मैलाई चाहिँ राम्ररी चिनेको रहेनछ ।
हामी कुरा गर्दागर्दै ज्ञानु दाइ आइपुगे ।
दाइलाई भेट्नासाथ शिष्टाचार स्वरुप हात मिलायौँ । हामीलाई हात मिलाएर चित्त बुझेन । त्यो बनौटी थियो ।दुवै आँगालामा बेरियौँ । फेरि कसेर हात मिलाएकै बेला भनेँ –लौ बधाई छ दाई भाउजू चाहिँ साह्रै उद्यमी ल्याउनुभएछ । यो घरको स्वरुपले नै उद्यमी भाउजू भित्रिइछन् भन्ने थाहा भयो ।
दाइखुलेर हाँसे ।हाँसो रोकेर मेरा साथीसँग परिचय गरे । सञ्चो विसञ्चो सोधे । बसौँ भनेर कुर्सी तानेर बसे ।
ज्ञानु र म गाउँले साथी हौँ । सहपाठी पनि हौँ । हामीले सिम्ले समाजको देउसी सँगै खेलेका । त्यो द्यौसी खेल्दा बसैभन्दा बढी नाच्ने मान्छे उनै थिए । म भट्याउने र गाउने ।उनीनाच्ने । उनी गाउँका दिदीबहिनीसँग र एक्लै नाच्थे । मलाई तीदिनको मिठो सम्झना छ ।
कुराकानीका बिचमै मैले कुरा झिकेँ दाइ त उमेरमा साह्रै झिल्के पो त भाउजू तपाईंहरुको कता भेट भयो ?
दाइभाउजू कोही केही बोलेनन् । होइन बालाचतुरेमा भेट भयो कि सग्राँती बजारमा भेट भयो ? त्यस बेला त यीदुई वजार प्रख्यात थिए धान नाचने र विवाह गर्नेका लागि ।
भाउजूले पनि हँसाइन् – त्यही झिल्के देखेर त आएको नि म पनि ।
हामी सबै खुलेर हाँस्यौँ । सानो भतिज पनि हाँसे ।
भाउजू मञ्चमी कायोङहाङकी छोरी रहिछन् । उनको नाम मनिशा योङहाङ । कुरैकुरामा परिचयखुल्यो उनी एक समयका पञ्चमीका वडाध्यक्ष धनबहादुर योङहाङकी छोरी रहिछन् । हाम्रा गुरु र पछि गाउँपालिकाका अध्यक्ष भवानी लिङ्देनकी साखै भाञ्जी रहिछन् । उनले पनि हामीले पढेकै विद्यालय सिरिजङघ मा.विगोपेटारमा पढेकी रहिछन् । एकै गुरुकुलकी चेली रहिछन् ।
मैले तुम्बा, तुम्माको खबर सोधेँ । तुम्बा बलबहादुर गाउँमा चिनिएका मान्छे ।तुम्माको नाम चिजमाया भन्थे । भेट गर्ने समय नभए पनि उनीहरु दुवैलाई सम्झिएँ । तल्लाघर माथ्लाघर सबैतिरको खबर सोधेँ । त्यहीँ कुराकानीकै क्रममा किरण खुदाङ घरमा छैनन् भन्ने थाहा पाएँ । ज्ञानुका दाइ, दिदीभाइबहिनी सबैको कुरा चल्यो । सबै चराले गुँड छोडेजस्तै बाबुआमाको घर छोडेर भुरुरु उडेर कहाँकहाँ पुगेछन् ।
उनीहरुको परिवारलाई म राम्ररी जान्दथेँ । दिदीको घरायसी नाम हाँसु थियो । उनको स्कुलको नाम विष्णुमाया खुदाङ । स्कुल पढ्दापढ्दै बिहे गरेर गइन् । त्यसो त गाउँमा सबै दिदीबहिनीको बिहे स्कुल पढ्दापढ्दै हुन्थ्यो । लिम्बू परिवारमा मात्र होइन क्षेत्रीबाहुनका परिवारमा पनि त्यस्तै हुन्थ्यो । गैराघरका लीला (अन्तरी) र इन्दिरा (कान्छी) को बिहे पनि छ– सातकक्षा पढ्दै गर्दा भएको थियो । इन्दिरा सङ्ग्रौला दिदीले एस एलसीदिने बेलामा बिहे गरेकी थिइन् । उनको विहे गर्न ढिलो भएको भन्थे । अरुले त्योभन्दा छिटो बिहे गर्थे ।
त्यस वेला एक त पढाइ ढिलो हुन्थ्यो ।अर्को चाँडो बिहे गर्ने चलनथियो । ज्ञानुकी माहिली बहिनी लीला हाम्री पनि बहिनी हुन् ।उनको पनि पढ्दापढ्दै विवाह भयो ।मीना र कल्पनाहरु सानासानै थिए । आजती सबै घर खाने भएछन् । भाइहरु गुञ्जन, टार्जन, विनोद (अन्तरे) अनिल पनि ससानै थिए । अहिले उनका सन्तान त्यसबेलाका उनीहरु जत्रै भइसकेछन् ।
ज्ञानु म भन्दा एक दुई कक्षा अगाडि पढ्ने दाइसाथी । मैले उनीसँग कति कुरा सिकेको पनि सम्झना छ । कति रात म उनको घरमा बसेको पनि छु । यस भेटसँगै धेरै कुराको स्मृति भयो ।
मैले अहिलेका ज्ञानु भेटे पनि उस वेलाका ज्ञानु सम्झिएँ । उनी गणित जान्दथे ।जानेको कुरा सिकाउन पनि सक्थे । उनकाअक्षर पनि राम्रा थिए ।निलगिरि स्कुल पढ्दाका अग्रज दाइ जोरपोखरी पढ्दाका भने सहपाठी बनेका थिए । उनी त्यस बेला नयाँनयाँ लुगा लगाउँथे ।नयाँ डिजायनका फेसन लगाउन मन पराउँथे । जिन्स ज्याकेट र पाइन्ट लगाएर हिँड्थे ।निकै जोखिमपूर्ण काम गर्थे । जोरपोखरी पढ्दा फेन्टा बोकेर गएको पनि याद छ ।
त्यस बेला सेन्टप पास गर्न नसके पुनः पढ्नु पर्थ्यो । उनी सेन्टप बिग्रिएपछि फेरि नौदेखि पढ्न जोरपोखरी पुगेका थिए । त्यही सिलसिलामा उनी, म, महेश्वर भण्डारी, कमला मैनाली, लक्ष्मी काफ्ले सबै सहपाठी भएकाथियौँ । हामी लय दाइले खोलेका स्कुलमा भेट भएका थियौँ ।
हामी सहपाठी मात्रहोइन सँगै डेरा बसेका साथी । जोरपोखरीको असलबहादुर लिम्बूका घरको भुइँतलामा हामीले चिसा दाउरालाई रिझाएर गुन्द्रुक र भात खाएका । कहिले काँचोकाँचो कहिले पाकेको पनि खाएका । एकै ओछ्यानमा सुतेका र दुःखसुख बुझेका । त्यस दिन म एक किसिम एउटा सहपाठीका घरमाबास बसेर अर्को सहपाठीका घरमा पुगेको थिएँ । म मेरा पुराना साथी खोज्दै थिएँ ।
हामी दुवैले पुराना पुराना कुरा निकाल्यौँ । माथि डाँडाका चन्द्र खनालको विवाहमा सँगै जन्त गएका थियौँ । नाचेरै रात बिताउँथे उनी ।हामी जानीनजानी उफ्रन्थ्यौँ । दुर्गा काफ्लेका बिबाहमा होस् वाकमल र टीकाराम अधिकारीका विवाहमा जन्त जाँदा हामीअग्रपङ्क्तिमा हुन्थ्यौँ । टङ्क काफ्लेका बिहेमा घरगाउँलेको कुटाइ पनिखाएकाथियौँ भारपामा । भोला अधिकारीका विवाहमा जन्त जाँदापनि सँगै थियौँ । ढकाल काइँलाकाका, जयप्रसाद खुदाङ (साहिँला) काका, नेत्र सुहाङ काका, टेकनाथ अधिकारी काका, लीला सुहाङ काका, श्रीप्रसाद अधिकारी दाइ सबैका बिहेमा हामी पुग्थ्यौँ । जहाँजाँदा होस् त्यहा रमाइलो गर्ने पात्रमध्ये एक ज्ञानु थिए । उनी मादल रबाँसुरी पनि बजाउँथे । उनका अगाडि हामी केही नजान्ने थियौँ ।
यसो सम्झँदा त्यस वेलामा क्यासेटमा भएजति गीतमा नाच्न जान्ने ज्ञानु थिए । उनको नाच्ने कलाले पनिउनलाई सबै दाइ र काका पुस्ताले नछुटाइ जन्त लैजान्थे । हामीप्रायः सबैका विवाहमा जन्तजान पनि भ्याउँथ्यौँ । गाउँमा हुने दिदीबहिनीका विवाहमा घरगाउँलेका कर्तव्य निर्वाह गर्न पनि अगाडि हुन्थ्यौँ । त्यस बेला धेरै दिदीहरुका बिहेमा ठुला खड्कुँला ओसार्ने र दाउरा ओसार्ने हामी थियौँ ।
हामी उमेरअनुसारका सानातिना उट्पट्याङ पनि गर्थ्यौ । ठुला फटाइँ चाहिँ मिलेर गरेको सम्झना छैन । अहिले सम्झिँदा एउटा फटाइँको सम्झना चाहिँ ताजा छ । दाइले एउटी केटीले केटालाई पठाएको चिठी खोलेका थिए । त्यो भरपाकी प्रेमिकाले सुभाङको प्रेमीलाई लेखेको चिठी थियो । दाइले हुलाकबाट बुझेर खोलेका थिए । त्यस चिठीमा चतुरे बजारमा २ : ०० बजे भैँसी मार्ने ठाउँको पछाडि डाँडामा भेटौँ र कुरा गरौँ भन्ने व्यहोरा थियो । दाइले चिठी खोलेर पढे अनि च्यातिदिए । मलाई भने त्यसपछिको चतुरेमा गएर त्यसरी कुर्ने केटी मान्छेको अनुहार हेर्ने रहर लागेको थियो । अरु अनेक उट्पट्याङ, फटाइँ छुल्याइँ गर्थे तर ज्ञानु नाम जस्तै शान्त थिए । बरु उनी मिहिनेत गरेर केही पैसा कमाउँथे र बजारको केही राम्रो वस्तु किन्थे ।
बिचमा ज्ञानु र मेरो लामो समय भेट भएन । म एस एल सीपछि इलाम हिँडेँ । इलामहुँदै काठमाडौँतिर लागेँ । ज्ञानु वैदेसिक रोजगारी तिर लागे । त्यसवेला अहिले जस्तो इन्टरनेट थिएन । फोनपनि हुँदैन थियो । पत्राचार पनि भएन ।विदेशमा फोन गर्न पनि गाह्रो थियो । फोन भएपनि धेरै महँगो पर्थ्यो ।
म कीर्तिपुर जाँदैगर्दा एक पटक बल्खुमा उनको र मेरो भेट भयो । उनी कसै आफन्तको पिसिओमा थिए । त्यस वेला त्यही पिसिओमा काम गर्छु भन्थे । एक दुई पटक फोनमा कुरा पनि भयो । पछि फेरि विदेश गएछन् । उनी केही समय कतार र केही समय साउदी बसे । हामी विदेश हुँदैदेखि फेसबुक र म्यासेन्जरमा जोडियौँ । आज धेरै वर्षपछि झन्डै युवा उमेर कटाउन लाग्दा हामी भेटिएका थियौँ । यो हाम्रा लागि खुसीको कुरा थियो । बिच बिचमा नभेटेको पछुतोको कुरा पनि थियो ।
मैले जान्दा ज्ञान बहादुरकीआमा ढाकाका लुगा बुन्थिन् ।उनले बुनेका ढाकाका टोपी राम्रा हुन्थे । उनी पैकार पनि गर्थिन् । त्यहाँ तङ्बाखाने गाउँले काका बडाबाहरुको पनि ओहोरदोहोर हुन्थ्यो । उनी अरु देउरानी जेठानीभन्दा उद्यमी नारी थिइन् । अहिले पनिकेहीगरिरहेकै हुन्छिन् । उनी र माथि आताङकी आमादिदीबहिनी ।दुवै गाउँका बहादुर नारी ।
ज्ञानुका बा त्यस क्षेत्रबाट गाउँपञ्चायतका सदस्य पनि भएका । त्यसैले सबैले समिति भन्थे । उनका हजुरबालाई पनि हामीले चिनेजानेको । एक दिन स्कुलबाट घर फर्कंदै गर्दा थेत्ते बितेअरे भन्ने सुनेर सँगै बसेर रोएको पनि सम्झन्छु । यस्तै अनेक कुरा हामीले सँगसँगै सम्झियौँ ।
सम्झनामा हाँसु दिदीपनि आइन् । कारिङ दाइ पनिआए । ज्ञानुको दाइ कारिङ रोजगारीका लागि भारत गएका थिए । के भयो कसो भयो उनी फेरि फर्किएर आएनन् । उनी आजसम्म वेपत्ता भएको तीतो पक्ष गम्भीर भएर सम्झियौ । गाउँकै अर्का काकाचन्द्र ढकाल पनि त्यसरी नै वेपत्ता भएको पीडा पनि सम्झियौँ । हाम्रो साथी पूर्णबहादुर बिरामी भएर आएको पनि सम्झियौँ । छोटो समयमा पनि अनेक विषय सम्झियौँ । महेन्द्र काका नागालैन्डमै बसेको पनि सम्झियौँ । उसबेला आजको अरब कतार जस्तो भारतको नागालैन्ड जाने चलन थियो । हाम्राकाका र बडाबाहरु पनि उतै थिए । ढकाल जेठा बडा, हाम्रा ठुला भिनाजु, लीला काफ्ले भिनाजु पुष्पमित्र, गइराघर टङ्क, टेकनाथ तिम्सिना सबैको रोजगारीको गन्तव्य त्यतै थियो । हाम्रा बालमस्तिष्कमा नागालैन्ड जानु पनि एउटा सपना बनेर रहन्थ्यो ।
हाम्रा गफमा गैराघर, तल्लो भालुखोप, पखेरे, ढाँडे, माथ्लो भालुखोप धेरै पक्ष आए ढुङ्गे, मालबाँसे, जेभालेमा घटेका अनेक घटना आए । नीलगिरि र जोरपोखरी पढ्दाका तितामिठा कुरा आए । स्कुलमा कक्षा कोठा बढार्दा र लिप्ता देखिका कुरा आए । खेलकुद र कुटाकुटका कुरा आए ।मालबाँसे र भालुखोपको समूहको कुटाकुटले कहिलेकाहीँ बाटो आतङ्कित हुन्थ्यो । यी अनेक पक्ष सम्झिए ।
हामी पुराना पुराना कुरामा हराइरहेका थियौँ । भाउजूले चिया कस्तो बनाउने भन्नेबारे सोधिन् । मेरा साथीले चिया नखाने बताए । भाउजूले ठुला कपभरि तातो दुध ल्याएर राखिदिइन् । घरमै गाई पालेको रहेछ । छोराले गाउँको दुधपनि सङ्कलन गरेर डेरी सञ्चालन गरेका रहेछन् । घरमै घिउ र छुर्पी बनाउँदा रहेछन् । घरेलु उद्योग नै चलेको रहेछ । दुध पिउँदै अरु कुरा थाहा भयो ।
ज्ञानुको घर कुनै कोणबाट पनि गाउँको साधारण घर जस्तो थिएन । वरिपरि फूलको बगैँचा । चाइनिज दुवो सहितको बगैँचा । तुलसाको मठ यथास्थानमा थियो । घर पूरै सफा सुघ्घर थियो । छेउमा छुट्टै गाइगोठ र डेरी थियो । कुरै कुरामा कक्षा १२ पढ्दै गरेका छोरा राजन आए । उनले अगाडि आएर नमस्कार गरे । मैले भने –ल दाइ छोरा पो पहिला हामी साथी सथीभएर डुल्दा जस्ता जवान भएछन् ।
दाइ हाँसे र भने, हो नि हाओ ।
मैले राजनबाबुलाई जिस्क्याउँदै भनेँ त्यसवेला हामी बालाचतुर्दशीमा रातै बस्थ्यौँ । धान नाच्थ्यौँ । तपाईंहरु पालाम भन्न जान्नुहुन्नहोला? धान नाच्न जान्नुहुन्न होला?
भतिज अलमल परे ।उनलाई तपाईं भनेर बोलाएको अनौठो लागेको थियो ।
यो ठट्टा थियो ।चिनाजानी नै नभएको काकाको कुराले राजनबाबु केही लजाए । उनी केही नबोली हाँसिरहे ।
मैले राजनको पढाइ बारे सोधेँ । डेरी केकस्तो चलेको छ ? सोधेँ । दुधकति संकलन हुने, कति छुर्पी बन्ने, कति घिउ, पनिर बन्ने आदि विषय पनि सोधेँ । उनले सबै कुरा राम्रो रहेको बताए ।
पनिर चाहिँ गाउँमा विक्री हुँदैन । आफूलाई खानमात्र बनाउने गरेको छ । उनले भने ।
अनि डेरी दर्ता गरेर चलाएको कि नगरी ? मैले सोधेँ ।
दर्ता त गरेको छैन अङ्कल । पालिकाले दर्ता गर् भन्दै छ । अब गर्नु पर्ला । उनले भने ।
हामी पुग्दा गृहकार्य गर्दे गर्ने बाबुको नाम साजन रहेछ । उनी हामीले पढेको सरस्वतीमा.विमा छ कक्षामा पढ्दा रहेछन् । सन्तोषा भतिजी पनि घरमा रहिछन् । उनी मोवाइल चलाएर बसिरहेकी थिइन् । उनी शनिश्चरेमा स्नातक पढ्दी रहिछन् । उनले हाम्रो फोटो खिचिदिइन् ।सोधीखोजी गर्दै जाँदा उनी टार्जन भाइकी छोरी रहिछन् । उनैलाई उनका दिदीहरु सोनिया र अफियाबारे सोधेँ । उनी धेरै बोल्न चाहिनन् । निकै लजालु स्वभावकी रहिछन् । उनी दशैँ मान्न मूलघर गएकी हुँदा त्यस घरमाआएर कुरा गर्ने मानिसलाई भेट्ता अनौठो लाग्नु र कमबोल्नु स्वाभाविकै हो ।
मैले सबैलाई आफूसँग जे भएको एकसरो उपहार दिएँ । सानाबाबुले हिजो स्कुलमै पनि पाइसकेका थिए । उनले नै घरमागएर भाउजूलाई रमेश शुभेच्छु चिन्नुहुन्छ ?भनेर सोधेका रहेछन् । भाउजूले नचिनेपछि ज्ञानु दाइलाई सोधेका रहेछन् । बेलुका घरमा पनि हाम्रो कुरा भएको रहेछ ।
हामी कुरा गर्दै सिकुवाबाट आँगनमा आयौँ । भाउजूले लगाएको बगैँचालाई निहाल्यौँ । गाउँघरमा पाइने सबै खाले फूल भाउजूका बगैँचामा थिए । मित्र उपासकले फोटोहरु लिए । भिडियो पनि लिए ।हामीले सामूहिक फोटो पनि लियौँ । फूलको सौन्दर्य र वासनासँग रमायौँ ।
गाउँका अरु घर परिवार र त्यस घर परिवारको अवस्था देखेर मेरा मित्र पनि प्रभावित भए । त्यति सफा घर अरु कसैका थिएनन् । मैले आँगनमा उभिएर खुसी प्रकट गरेँ । त्यस घरमा अधिकारी बस्ता पनि पुगेँ । काफ्ले बस्ता पनि पुगेँ । भण्डारी बस्ता पनि पुगेँ । आज खुदाङहरु बसेका बेलापुग्दा घरको स्वरुप फेरिको पाएँ ।
घर बन्न र बिग्रनमा नारीको हात हुन्छ । त्यस घरको सजावटका पछाडि पनि एउटी नारी थिइन् । त्यति सुन्दर बनाउने मिहिनेतमा सबैको हात होला तर मनिषा भाउजूको मिहिनेत बढी थियो । मैले हाँसेरै भनेँ ल भाउजू हाम्रो दाइको घर आँगन सुन्दर बनाउनुभएछ । तपाईं मिहिनेती हुनुहुुँदो रहेछ । गाउँमा दाइहरु विदेश बस्ने र भाउजू सहर छिर्ने लहर छ भन्थे । दाइहरु उता कमाउने यता भाउजूहरु उडाउने कथाका पात्रहरु भेटिन्थे पढिन्थे । आज दाइको पैसा पनि बचाउने र घर परिवार पनि उठाउने भाउजू भेटेँ ।
छेउमा बसेर राजन भतिज हाँसिरहेका थिए । फेरि भाउजूलाई नै भनेँ, छोरा पनि मिहिनेती पाउनुभएछ । कान्छा पनि मिहिनेती छन् जस्तो छ ।
मेरो कुरा सुनेर भतिजअलि लजाए । दाजु भाउजू दुवै मख्ख परे । ज्ञानु दाइले थपे, हो नि यिनेर्ले नबचाएको भए म के गर्न सक्थेँ र । धेरै बच्तैनथियो नि । पहिले विदेश गएर आएर बिहे गरेँ । दोस्रो चोटि गएर आएर यो घर किनेको ।
हिँड्ने वेलामा दाइले सोेधे – होइन आजको खाना कहाँ हो र ?यतै खाना भाउजूले बनाउँछिन् खाएर जाऊ । अब कता जाने र ?
हामीले खाना खान जेभाले पुग्ने बतायौँ । उनले थपे – अलिकति कागति टिपिदिऊँ लान सकिन्छ ?गाउँको कुरा उहाँ त चिज हुन्छ नि । यसो कोसेली नि ।
मैले हिँड्दै जाने बाटो बताएँ ।सोझै गाडीमा नजाने हुँदाका गतिको कोसेली लान गाह्रो छ भन्दै धन्यवाद दिएँ । फेरि यहाँबाट के बोक्नु काठमाडौँमा पनि पाइहाल्छ नि दाइ भनेर आश्वस्त तुल्याएँ ।
भाउजूले एक छिन है भन्दै भित्र पसेर केही ल्याइन् । घरमा खान बनाएको अलि सुकिसकेको छैन । यो हयीँ बनाएको छुर्पी हो । उनले यसो भन्दै एउटा छुर्पीको पोको झोलामा हालिदिइन् ।
ज्ञानु र म मित्रवत्, अझ भातृवत् अँगालोमा बेरियौँ । फेरि एक पटक कसेर हातमिलायौँ । हामीविदामाग्दै अगाडि बढ्यौँ । दुई भाइबाबूहरु र दाजुभाउजूले घर पछाडिसम्म पुर्याएर विदाइको हात हल्लाए ।
हाम्रा मनमा त्यस घरको सजावट र त्यस घरकी उद्यमी भाउजू प्रति श्रद्धा लागिरह्यो । दाइप्रतिको आदर पनि चुलियो ।